אַחוץ אַ פּאָר פֿאַרבליבענע געשעפֿטן, שילן און נאָסטאַלגישע רעסטאָראַנען איז פֿון דער אַמאָליקער ייִדישער „לאָוער איסט סײַד‟ כּמעט קיין זכר ניט געבליבן, בפֿרט ווען מע רעדט פֿון יענעם טייל, וווּ עס געפֿינט זיך הײַנט דער כינעזישער קוואַרטאַל „טשײַנאַטאַון‟.
להיפּוך צו ס׳רובֿ ערטער פֿונעם אַמאָליקן „לאָוער איסט סײַד‟, ווי „איסט־ווילידזש‟ און „נאָליטאַ‟, וואָס זענען לעצטנס געוואָרן רײַכע געגנטן, איז דאָס גרויסע „כינעזיש שטעטל‟ נאָך אַלץ אַן עכט־אימיגראַנטישע געגנט פֿון אַרבעטער־מאַסן, פּונקט אַזוי ווי ס׳איז געווען מיט 120 יאָר צוריק. דער אונטערשייד באַשטייט אָבער אין דעם, וואָס אַנשטאָט ייִדיש הערט מען דאָ כינעזיש, און אַנשטאָט קרעפּלעך עסט מען „וואָנטאָנס‟.
גאָר זעלטן הערט מען טאַקע הײַנט אַ ייִדיש וואָרט אין דער געגנט, שוין אָפּגערעדט פֿון קלעזמער־מוזיק. אָבער דעם 8טן יוני, פֿאַר דער היסטאָרישער „עלדרידזש־סריט שיל‟ האָט מען טאַקע געשפּילט קלעזמער־מוזיק, געזונגען אויף ייִדיש, געמאַכט קרעפּלעך און געלערנט ווי אַזוי צו רעדן אַ ייִדיש וואָרט. די סיבה דערפֿאַר איז געווען אַן אוניקאַלער פֿעסטיוואַל מיטן נאָמען Egg Rolls & Egg Creams („אייער־ראָלקעס‟ און „אייער־קרעמס‟), וואָס שמעלצט צונויף די כינעזישע און ייִדישע קולטורן. דער פֿעסטיוואַל, וואָס מע פֿײַערט שוין 14 יאָר, איז סײַ אַ פֿאַרווײַלערישער, סײַ אַ דידאַקטישער; דאָס הייסט, דער פֿעסטיוואַל מיינט, אַז מענטשן זאָלן ניט בלויז געניסן פֿונעם עסן און מוזיק, נאָר אויך, זיי זאָלן זיך דערוויסן מער וועגן די ייִדישע און כינעזישע קולטורן און וועגן דער געשיכטע פֿון דער געגנט.
דער פֿעסטיוואַל האָט איבערגענומען אַ גאַנצן קוואַרטאַל פֿון עלדרידזש־גאַס צווישן קאַנאַל און דיוויזשין. אויף דער גאַס האָט מען אויפֿגעשטעלט אַ טוץ בודקעס, וווּ מע האָט געלערנט, ווי אַזוי צו זײַערן אוגערקעס, סײַ אויף אַ ייִדישן, סײַ אַ כינעזישן שטייגער; ווי אַזוי צו מאַכן ייִדישע און כינעזישע קרעפּלעך; פֿאַרקויפֿט „אייער־ראָלקעס‟ און „אייער־קרעמס‟ (אַ מין געטראַנק), באַצירטע יאַרמולקעס, און געלערנט ווי אַזוי צו מאַכן פּאַפּירענע פֿאָכערס. אויף עלדרידזש־גאַס, גלײַך פֿאַר דיוויזשין־גאַס, האָט מען אויפֿגעשטעלט אַ בינע, וווּ אַ טייל פֿון די קאָנצערטן זענען פֿאָרגעקומען.
The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason.