די „ברידער נאַזאַראָף‟: אַ קלעזמער „סופּער־גרופּע‟

The Brothers Nazaroff

די „ברידער נאַזאַראָף‟ אין קאָני אײַלאַנד: באָב כּהן, מיישקע אַלפּערט, פּסאָי קאָראָלענקאָ, דניאל קאַהן און דזשייק שולמאַן־מענט.
Fumie Suzuki
די „ברידער נאַזאַראָף‟ אין קאָני אײַלאַנד: באָב כּהן, מיישקע אַלפּערט, פּסאָי קאָראָלענקאָ, דניאל קאַהן און דזשייק שולמאַן־מענט.

פֿון דזשאָרדין קוציק

Published September 11, 2014, issue of September 26, 2014.

(די 2 טע זײַט פֿון 3)

דער אַלבאָם אַליין קלינגט אויסער דער צײַט און קאָנטעקסט. להיפּוך צו כּמעט אַלע ייִדישע זינגערס פֿון די נאָך־מלחמהדיקע יאָרן, זינגט נאַזאַראָף ניט קיין נאָסטאַלגישע לידער וועגן דער „אַלטער היים‟. זײַנע לידער, געזונגען מיט אַ שיכּורלעכער פֿרייד, וואָס שטימט ניט אָפֿט מאָל מיט זייער טעמאַטיק, קלינגען ווי מע וואָלט זיי געזונגען אויף עפּעס אַ שׂימחה; און דווקא ניט קיין איידעלער, נאָר עפּעס אַ געשעעניש, אויף וועלכן מע טאָר ניט ברענגען קיין קינדער. אַפֿילו זײַנע (גאַנץ ריינע) ראָמאַנטישע לידער קלינגען ווי זיי וואָלטן באַהאַלטן עפּעס אַ גרעבלעכע שטיפֿערישקייט הינטער די ווערטער. אָט דער פֿריילעכער, שפּילעוודיקער גײַסט האָט, אַ פּנים, „אָנגעשטעקט‟ אַ פּאָר פֿון די וויכטיקסטע הײַנטיקע קלעזמאָרים.

די „ברידער נאַזאַראָף‟ זענען צוזאַמענגעקומען, כּדי צו שפּילן די מוזיק פֿון נאַזאַראָפֿס איינציקן פֿולן אַלבאָם. בײַם אַדורכבלעטערן די אַרכיוון פֿון Folkways, האָבן זיי, אָבער, אַנטדעקט אַנדערע לידער פֿונעם „פּרינץ‟, וואָס מע האָט ניט אַרײַנגענומען אינעם אַלבאָם. אין נאָך אַן אַרכיוו האָט מען אויך געפֿונען אַ פּאָר לידער אויף רוסיש, וואָס נאַזאַראָף האָט אַרויסגעלאָזט אין די 1920ער יאָרן. די „ברידער נאַזאַראָף‟ האָבן צוזאַמענגענומען די לידער פֿון אַלע דרײַ מקורים און פֿון זיי געמאַכט אַ נײַעם אַלבאָם, אין וועלכן זיי שפּילן אַלע לידער פֿון נתן נאַזאַראָף סײַ אויף ייִדיש און סײַ אויף ענגליש. דער אַלבאָם, „דער פֿריילעכער פּרינץ‟, וועט אַרויסגיין אין 2015, דורך Folkways.

נתן „פּרינץ‟ נאַזאַראָף אין 1954. דאָס בילד האָט מען געמאַכט פֿאַר זײַן אַלבאָם „פֿריילעכע ייִדישע לידער‟.
נתן „פּרינץ‟ נאַזאַראָף אין 1954. דאָס בילד האָט מען געמאַכט פֿאַר זײַן אַלבאָם „פֿריילעכע ייִדישע לידער‟.

אויפֿן קאָנצערט האָבן די „ברידער נאַזאַראָף‟ געשפּילט מער ווי אַ העלפֿט פֿונעם גאַנצן רעפּערטואַר פֿאַרן עולם. צווישן די לידער זענען געווען נאַזאַראָפֿס נוסחאָות פֿון באַקאַנטע ייִדישע לידער, ווי „אַרום דעם פֿײַער‟, לידער פֿון דער אָדעסער אונטערוועלט און אָריגינעלע לידער, וואָס „דער פּרינץ‟ האָט אַליין אָנגעשריבן, צווישן זיי דאָס ליד, „אוי בין איך אַ מזלדיקער ייִד‟, וואָס דינט פֿאַר די „ברידער נאַזאַראָף‟ ווי אַ מין הימען.

„אוי בין איך אַ מזלדיקער ייִד‟ איז, ווי אַ סך פֿון נאַזאַראָפֿס לידער, באמת אַבסורדיש. אינעם אָריגינאַל זינגט נתן נאַזאַראָף מיט זײַן ענטוזיאַסטיש, סקריפּעדיק קול וועגן זײַנע פֿינאַנציעלע צרות און די שוועריקייטן, וואָס עס שאַפֿן פֿאַר אים זײַנע קינדער. ניט געקוקט אויף דעם, וואָס זײַן העלד האָט ניט קיין געלט און זײַנע קינדער ווילן פֿון אים ביציקלען און שפּילעכלעך, זינגט נאַזאַראָף פֿריילעך, מיט אַ האַלב באַהאַלטענעם געלעכטער:

אוי בין איך אַ מזלדיקער, מזלדיקער ייִד,
אוי בין איך אַ מזלדיקער, מזלדיקער ייִד,
וווּ איך גיי, וווּ איך שטיי
האָב איך נאָר איין געשריי:
אוי בין איך אַ מזלדיקער ייִד!