וואָס הייסט אַ „פּוילישע דריבקע‟?

What Exactly is a Poylishe Dribke?

פֿון מרים שמולעוויטש־האָפֿמאַן

Published December 28, 2014, issue of January 23, 2015.

(די 3 טע זײַט פֿון 4)

איך געדענק אפֿילו, ווען מיר זײַנען אָנגעקומען קיין אַמעריקע און איך בין שוין דאָ אויסגעוואַקסן און ליב געהאַט צו לאַכן און צו טאַנצן, פֿלעגן מיר די בחורים זאָגן: „עס האָט זיך געשאַפֿן אַ נײַער קלוב פֿאַר יוגנט, אָבער מען מוז רעדן פּויליש און זײַן אַ פּוילישער אינטעליגענט.‟

און איצט קום איך צו דער „פּוילישער דריפּקע‟. מײַן מאַמע פֿלעגט רופֿן יעדער פֿרוי וואָס רעדט „פּאָפּאָליאַשו‟ — איינע וואָס האַלט פֿון זיך אַ וועלט, קוקט אַראָפּ אויף יענע וואָס רעדן מאַמע־לשון, האַלטן אַז ייִדן וואָס רעדן ייִדיש זײַנען אַ פּראָסט פֿאָלק, פֿלעגן די ייִדיש־רעדער אָפּלאַכן פֿון די פּוילישע דריפּקעס.

דער עיקר דאַרפֿט איר וויסן זײַן, אַז יעדע פּוילישע שטאָט, שטעטל, דערפֿל און ייִשובֿ האָט אַמאָל באַצייכנט די קליין־שטעטלדיקע ייִדן מיט צונעמענישן: די אײַנוווינער אין לינסק האָט מען גערופֿן לינסקער נאַראָנים. וועגן כעלעם איז שוין אָפּגערעדט.

די לעמבערגער ייִדן האָט מען גערופֿן לעמבערגער פּופּיקעס ווײַל זיי זײַנען געווען גרויסע פֿרעסער, אַז אפֿילו ווען זיי פֿלעגן גיין פֿרײַטיק אין דער מקווה, האָבן זיי מורא געהאַט, אַז זיי וועלן פֿאַרהונגערט ווערן, פֿלעגן זיי מיט זיך מיטנעמען געבראָטענע פּופּיקלעך.

די קראָקעווער האָט מען גערופֿן קראָקעווער נאַשערס, כאָטש מ’האָט גערופֿן די וואַרשעווער אויך נאַשערס, צוליב דעם לעבנסשטייגער אין די גרעסערע שטעט. דער סטאַנדאַרט איז געווען אַ העכערער, האָט מען די גרויס־שטאָטישע גערופֿן נאַשערס, פֿרעסערס, פּופּיקעס און קיעלבאַסע.

די בריגלער ייִדן האָט מען אַ נאָמען געגעבן די בריגלער מתים. בריגל איז געווען אַ שטאָט אין דרום־מזרח פֿון קראָקע, אויף פּויליש (Brzesko). דאָס איז געווען אַ שטאָט מיט אַ גרויסן ייִדישן בית־עולם.

די אײַנוווינער פֿון שטעטעלע ליאַבאָווע, אין שכנות פֿון סאַנץ, האָט מען גערופֿן ליאַבאָווער קרעפּ, ווײַל אין סאַנץ איז געווען פֿאַרשפּרייט די קרענק פֿון קראָפּ, פּונקט ווי אין אַ סך אַנדערע געגנטן אין די בערג. (איך בין נישט באַקאַנט מיט דער דאָזיקער קרענק.)

די סיסלעוויצער ייִדן האָבן געהייסן סיסלעוויצער קרופּניק, ווײַל זיי האָבן דערציילט אַז זייער קרופּניק איז געווען אַן אויסנאַם פֿון אַ קרופּניק. ס’איז באַשטאַנען פֿון הובערנע גריץ (האָבערגריץ), געקאָכט מיט אַ בולווע (בולבע, קאַרטאָפֿל), מיט אַ שטיקל פֿלייש, אָדער אַ ביין, האָט עס פֿאַרמאָגט אַ טויזנט טעם.