2014 — זײַ געזונט; 2015 — קום געזונטערהייט!

2014: Goodbye and 2015: Hello!

פֿון דזשאָרדין קוציק

Published December 31, 2014, issue of January 23, 2015.

(די 3 טע זײַט פֿון 4)

חדשים לאַנג, ווי באַוווּסט, האָבן צענדליקער נאַציאָנאַלע ים־פֿלאָטן מיט הונדערטע שיפֿן און העליקאָפּטערס קאָנטראָלירט די ימען צווישן אינדאָנעזיע און מאַלאַזיע און קיין שפּור פֿונעם עראָפּלאַן ניט געפֿונען. ס׳ווײַזט זיך אַרויס, אַז מיר וועלן קיינמאָל ניט וויסן אויף זיכער, פֿאַר וואָס אָדער ווי אַזוי די טראַגעדיע איז געשען.

ניט בלויז די עראָפּלאַנען אַליין, נאָר אויך די פּאַסאַזשירן אין זיי האָבן אין 2014 דערשראָקן די אַמעריקאַנער; צום ערשטן מאָל האָט דער „עבאָלאַ‟־ווירוס געטראָפֿן קיין אַמעריקע, דווקא דורך אַן עראָפּלאַן־פּאַסאַזשיר, וואָס איז אָנגעקומען אין סעפּטעמבער פֿון ליבעריע. כאָטש די מעדיאַ האָט געהאַלטן אין איין רעדן וועגן עבאָלאַ, האָבן בלויז 2 מענטשן זיך אָנגעשטעקט אין דעם ווירוס, און בסך־הכּל 10 האָבן טאַקע געליטן פֿון „עבאָלאַ‟ אין אַמעריקע (8 פֿון זיי האָבן דערצו איבערגעלעבט). אין מערבֿ־אַפֿריקע, אָבער, האָט דער ווירוס שוין דערהרגעט, צום ווייניקסטן, 7,800 מענטשן.

דאָס אַמעריקאַנער פֿאָלק האָט הײַיאָר פֿאַרלוירן אַ פּאָר פֿון זײַנע סאַמע גרעסטע קולטורעלע פֿיגורן. דער זינגער, אַקטיוויסט און מוזיקאָלאָג פּיט סיגער, די שרײַבערין מײַיאַ אַנדזשעלו און דער קאָמעדיאַנט סיד סיזער, זענען אַוועק נאָך אַ לאַנגן, דערפֿאָלגרײַכן לעבן. ניט אַזוי זענען געווען די פּלוצלעמדיקע פֿריִצײַטיקע פּטירות פֿון צוויי, אפֿשר די סאַמע טאַלענטירסטע אַמעריקאַנער אַקטיאָרן: פֿיליפּ סימאָר האָפֿמאַן, צוליב אַן איבערדאָזע פֿון העראָיִן און ראָבין וויליאַמס, וואָס איז באַגאַנגען זעלבסטמאָרד. די פֿאַרלוסטן פֿון די צוויי גרויסע טאַלאַנטן אין סאַמע ברען פֿון זייערע קאַריעריעס אויף אַזעלכע טראַגישע און זינלאָזע אופֿנים, האָבן אויפֿגעטרייסלט דאָס פֿאָלק.

בײַ אונדז ייִדן איז מדינת־ישׂראל שטענדיק געווען פֿון אויבנאָן. דעם 11טן יאַנואַר איז נאָך לאַנגע יאָרן פֿון געפֿינען זיך אין אַ קאָמאַ געשטאָרבן צו 85 יאָר דער געוועזענער פּרעמיִער אריאל שרון - דער „בולדאָזער‟ פֿונעם רעכטן לאַגער, וואָס איז פֿאַר זײַן פּלוצלעמדיקער קראַנקייט פֿאַרוואַנדלט געוואָרן אין אַ שטיקל „טײַבעלע‟.

נאָכן ביטערן סימן פֿון שרונס אַוועקגיין האָט ישׂראל אַדורכגעלעבט אַ שרעקלעך יאָר. דעם 12טן יוני זענען דרײַ ישׂראלדיקע דערוואַקסלינגען פֿאַרכאַפּט געוואָרן דורך טעראָריסטן. גאַנץ עם־ישׂראל האָט געבעטן נאָך זייער באַפֿרײַונג, ניט וויסנדיק, אַז די טעראָריסטן האָבן די אומשולדיקע ישיבֿה־בחורים שוין געהאַט דערהרגעט. בעת די דרײַ וואָכן, אין וועלכע צ׳׳הל האָט געזוכט די פֿאַרכאַפּטע אינעם מערבֿ־ברעג, האָט מען דאָרטן מאַסנווײַז אַרעסטירט די „כאַמאַסניקעס‟; דעמאָלט האָט „כאַמאַס‟ געענפֿערט אויף דעם מיט ראַקעטן, געשאָסן אויף מדינת־ישׂראל.