אַן אינטערוויו מיט שאול זאַריט

An Interview with Saul Zaritt

שאול זאַריט
Facebook
שאול זאַריט

פֿון לייזער בורקאָ

Published April 26, 2015, issue of May 15, 2015.

(די 2 טע זײַט פֿון 4)

ווי אַזוי האָט מען זיך אָפּגערופֿן אויפֿן זשורנאַל? צי האָבן די פֿאָרשער אַרײַנגעשיקט אַ סך זאַכן?

יאָ, מיר האָבן באַקומען אַ סך איבערזעצונגען, אַרטיקלען — ווייניקער. דאָס איז אויך אַ פֿראַגע פֿון פּרעסטיזש, ווײַל פֿאָרשער ווילן ניט, אַז זייערע אַרטיקלען זאָלן זיך דרוקן אין עפּעס אַ קליין זשורנאַלכל, וואָס וועט אפֿשר ניט עקסיסטירן לאַנג. זיי מיינען, אַז אוניווערסיטעטן און חזקה־קאָמיטעטן ווילן נאָר געדרוקטע אַרטיקלן, וואָס איז טאַקע אַ נאַרישער מיטאָס. אָבער, בכלל, הייבט עס אָן זיך צו ענדערן, און דיגיטאַלע זשורנאַלן ווערן וויכטיק און אַפֿילו וויכטיקער ווי די טראַדיציאָנאַלע געדרוקטע זשורנאַלן. מיר האָפֿן, אַז דער נײַער פּרעסטיזש וועט זיי געבן צו פֿאַרשטיין, אַז עס וועט זײַן אַ כּבֿוד פֿאַר זיי צו לאָזן זייערע זאַכן זיך דרוקן בײַ אונדז — דער איינציקער זשורנאַל פֿאַר דער ייִדישער פֿאָרשונג.

פֿון וואַנען איז געקומען דער נאָמען „אין געוועב‟?

דער נאָמען און דער פּלאַן פֿאַרן זשורנאַל זײַנען צו ערשט אײַנגעפֿאַלן פּראָפֿ’ דוד ראָסקעסן פֿון ייִדישן טעאָלאָגישן סעמינאַר. ער האָט געוואָלט שאַפֿן אַ „וועב־פּאָרטאַל‟, אַ מין אַרכיוו פֿאַר זעלטענע דיגיטאַליזירטע ביכער און מאַטעריאַלן, וואָס וואָלט אויך אַרײַנגענומען אַקאַדעמישע אַרטיקלען וועגן ייִדישע לימודים. דער נאָמען איז, פֿאַרשטייט זיך, אַ וואָרטשפּיל, וואָס קלינגט טאַקע ווי אַ ייִדישער זשורנאַל, אויפֿן מוסטער פֿון „אין שפּאַן‟ און פֿון אַנדערע זשורנאַלן. עס איז אויך דער טיטל פֿונעם לעצטן בוך פֿונעם פּאָעט יהואש. דער נאָמען „אין געוועב‟ ווײַזט, אַז די נײַע היים פֿון דער ייִדיש־פֿאַרשונג איז אין אינטערנעץ און „אין געוועב‟ פֿונעם „גרויסן שמועס‟.

אַ ביסל פֿון אונדזער געשיכטע: זינט 2008, ווען דער לעצטער נומער „חוליות‟ איז אַרויס אין ישׂראל, האָבן מיר ניט געהאַט קיין אַקאַדעמישן זשורנאַל פֿאַר דער ייִדיש־פֿאָרשונג, אַלע האָבן געדאַרפֿט דרוקן זייערע זאַכן אין אַנדערע זשורנאַלן. איז די „נעמי־פֿונדאַציע‟ געוואָרן פֿאַראינטערעסירט אין דעם פּראָיעקט און געווען גרייט צו שטיצן ראָסקעסעס פּלאַן. ראָסקעס האָט געמיינט, אַז דאָס קען ער ניט טאָן אַליין, מע דאַרף דאָך יונגע מענטשן, וואָס טויגן זיך אויס אין קאָמפּיוטערײַ און אַזוי ווײַטער. האָט ער אַ געוויסע צײַט געזוכט די ריכטיקע מענטשן, ביז ער איז געפֿאַלן אויף מיר און איתן קענסקי. קענסקי איז דער פּרעזידענט פֿונעם זשורנאַל, און איך, ווי דער הויפּט-רעדעקטאָר, אַרבעט מיט די אַנדערע רעדאַקטאָרן, דער עיקר, מינדל כּהן, שׂרה זאַראָו, עמאַ מאָרגענסטערן, סאַני יודקאָף, שׂרה פּאָניטשטעראַ, און דזשעסיקאַ קערזיין. 

וואָס זאָגסטו צו די ייִדישיסטן, וואָס באַקלאָגן זיך, אַז דער זשורנאַל גייט אַרויס אויף ענגליש? 

צום באַדויערן (אָדער צום גליק), איז ענגליש הײַנט געוואָרן די וויכטיקסטע שפּראַך פֿאַר ייִדישע לימודים. אויב עמעצער וועט דרוקן אַ בוך אָדער אַן אַרטיקל, וואָס וועט איבערקערן די וועלט און מאַכן אַ רעוואָלוציע אין דער ייִדיש־פֿאָרשונג, וועט דאָס זײַן אויף ענגליש. אָבער מיר האָבן געוואָלט בויען אַ פֿאָרום, וואָס זאָל זײַן כּמעט צוויי־שפּראַכיק, דער עיקר, אויף ענגליש, אָבער אויב עס וועט זײַן אַן איבערזעצונג, למשל, זאָל דאָרט אויך זײַן דער ייִדישער אָריגינאַל (איבערטיפּירט מיטן ייִוואָ־אויסלייג, אויב מעגלעך). מעטאָדאָלאָגיש גערעדט, ווילן מיר בויען אַ זשורנאַל, וואָס וועט צוציִען לייענער צו ייִדיש. „אין געוועב‟ קען זײַן אַ טויער אָדער אַ טיר, וואָס וועט געבן פֿאָרשער, סטודענטן און כּלערליי לייענער אַ חשק צו ייִדיש.