אינעם לאַנד פֿון קעץ, „לא‟ און ציון

In the Land of Cats, Thou Shalt Not and Zion

וווּ די קעץ מעגן גייען, האָב איך ניט געטאָרט…
Getty Images
וווּ די קעץ מעגן גייען, האָב איך ניט געטאָרט…

פֿון דזשאָרדין קוציק

Published June 04, 2015, issue of June 26, 2015.

אויף ייִדיש זאָגט מען: „אַ גאַסט אויף אַ ווײַל זעט אויף אַ מײַל‟, און ס׳ליגט דאָך אין דעם ווערטל אַ שטיקל אמת; באַזוכער פֿון אַ פֿרעמדער סבֿיבֿה דערזעען אָפֿט זאַכן, וואָס די דאָרטיקע מענטשן באַמערקן זיי ניט, אָדער ווערן צו זיי צוגעוווינט. דער גאַנצער זשאַנער פֿון „רײַזע־זכרונות‟ הענגט דאָך אָפּ פֿונעם אײַנרעדעניש, אַז דער רײַזע־שרײַבער וועט „זען אויף אַ מײַל‟, ד״ה קענען אין גיכן פֿאַרשטיין דאָס אָרט, און עס פּרטימדיק איבערגעבן פֿאַר זײַנע לייענער, ווי אַזוי די זאַכן וואָס ער האָט געזען, שפּיגלען אָפּ די געזעלשאַפֿט פֿונעם לאַנד.

אַ ישׂראל־גאַסט, אָבער, האַלט איך, זעט ניט אויף אַ מײַל, נאָר אפֿשר בלויז אויף אַ פֿוס, ווײַל ישׂראל פֿאַרמאָגט הײַנט זייער אַ קאָמפּליצטירטע געזעלשאַפֿט, וווּ עס טרעפֿן זיך אָפֿט אַ סך סתּירותדיקע זאַכן מיט אַ מאָל. אויב מע פֿאָרט, למשל, אין מאה־שערים, זעט מען גאָר אַן אַנדער ישׂראל, ווי אין תּל־אָבֿיבֿ, שוין אָפּגערעדט פֿון אַן אַראַבישן קוואַרטאַל אין חיפֿה. האָב איך ניט מיט מײַנע אייגענע רײַזע־אײַנדרוקן קיין פּרעטענזיעס צו דערקלערן, חלילה, קיין גרויסע געזעלשאַפֿטלעכע פֿענאָמענען.

ניטאָ קיין פּאָליטיק

אין אַמעריקע דויערן די נאַציאָנאַלע וואַל־קאַמפּאַניעס מער ווי אָנדערהאַלבן יאָר, און אַפֿילו נאָך די וואַלן הערט מען ניט אויף צו אַמפּערן זיך וועגן זייערע רעזולטאַטן, כּמעט ביז דעם קומענדיקן וואַל־טאָג. אין ישׂראל, אָבער, ווי אין ס׳רובֿ לענדער, דויערן די וואַל־קאַמפּאַניעס בלויז אַ פּאָר חדשים. צוליב דעם וואָס ישׂראל האָט לעצטנס דורכגעמאַכט זייער אַ שטאַרק־באַקעמפֿטע וואַל־קאַמפּאַניע, אין וועלכער אַ סך פּאָליטיקער האָבן זיך באַנוצט מיט גאָר מיאוסע באַליידיקונגען קעגן זייערע מתנגדים, האָב איך געמיינט, אַז מע וועט דאָרט רעדן שטענדיק בעת מײַן באַזוך וועגן פּאָליטיק. אַ נעכטיקער טאָג! קיינער האָט פֿאַר מיר ניט דערמאָנט די וואַלן, און אויף די גאַסן האָט מען ניט געזען קיין שום סימנים, אַז מע האָט זיי נאָר וואָס דורכגעפֿירט. איך האָב געפֿרעגט אַ דאָרטיקן חבֿר, פֿאַר וואָס די ישׂראלים רעדן אַזוי ווייניק וועגן פּאָליטיק, און ער האָט מיר דערקלערט, אַז די לעצטע וואַלן האָבן ממש געדריקט אויפֿן האַרצן פֿון דער גאַנצער געזעלשאַפֿט, און אַז די וואַלן זענען אַפֿילו געווען טראַוומאַטיש פֿאַר געוויסע מענטשן, וואָס האָבן אין זיי געזען סימנים, אַז פֿאַרשידענע סעקטאָרן פֿון דער געזעלשאַפֿט האַלטן אין ווערן צעשפּאָלטן. אפֿשר ליגט אין דעם אַ שטיקל אמת. עס זעט מיר אויס, אַז אַזוי ווי ס׳איז ניט שיין אין אַמעריקע צו רעדן מיט פֿרעמדע וועגן געלט אָדער רעליגיע, איז אין ישׂראל ניט שיין צו רעדן מיט פֿרעמדע וועגן פּאָליטיק.