יונגע ייִדן פֿילן אָן די אַלטע שילן אין וואַשינגטאָן הײַטס

Young Jews Flocking to Revived Shuls in Washington Heights

די מתפּללים פֿון „דער בית‟ עסן פֿרישטיק נאָכן מוזיקאַלישן הלל־דאַווענען אין „בית המדרש הגדול‟, חנוכּה 2014
Hart Levine
די מתפּללים פֿון „דער בית‟ עסן פֿרישטיק נאָכן מוזיקאַלישן הלל־דאַווענען אין „בית המדרש הגדול‟, חנוכּה 2014

פֿון שׂרה־רחל שעכטער

Published September 20, 2015, issue of October 16, 2015.

יאָרן לאַנג האָט „בית המדרש הגדול‟, אַ גרויסע 98־יאָריקע אָרטאָדאָקסישע שיל אויף דער 178סטער גאַס פֿון וואַשינגטאָן הײַטס, צפֿון־מאַנהעטן, קוים צוגעצויגן אַ מנין. די 6־7 גראָ־קעפּיקע מתפּללים האָבן זיך אָבער נישט אונטערגעגעבן, ווײַטער געקומען יעדן שבת אינעם כּמעט־ליידיקן מקום־קדוש, און אַפֿילו באַצאָלט עטלעכע רוסישע ייִדן, כּדי צו העלפֿן מאַכן אַ מנין.

הײַנט, אַ דאַנק די באַמיִונגען פֿון האַרט לעווין, אַ יונגער־מאַן וואָס לערנט זיך אויף רבֿ אין ישיבֿה־אוניווערסיטעט, זײַן פֿרוי יעל און אַ גרופּע וואָלונטירן, איז די שיל געוואָרן דער לאָקאַל פֿון „דער בית‟ (אַרויסגערעדט מיטן אַשכּנזישן אַרויסרייד „בייס‟) — אַן נאָוואַטאָרישע אָרטאָדאָקסישע שיל, וואָס ציט יעדן שבת צו 40־50 מענטשן, ס׳רובֿ פֿון זיי — אין די 20ער און 30ער, און מוטיקט זיי אויסצוניצן זייערע שאַפֿערישע כּוחות, כּדי צו געפֿינען אַ גײַסטיקע פֿאַרבינדונג מיט די תּפֿילות און מיט ייִדישקייט בכלל.

ראש־השנה זענען געקומען נאָענט צו 180 מתפּללים, און לויט דעם אָפּרוף פֿונעם עולם, האָט עס שטאַרק מצליח געווען. שלמה גייסין, דער זינגער פֿון דער פּאָפּולערער קאַפּעליע „זושאַ‟ איז געווען דער חזן, און אַ צווייטער מיטגליד — אַ געניטער טרומייט־שפּילער, אויסגעשולט פֿון דער אָנגעזעענער מוזיקשול „דזשוליאַרד‟ — האָט געבלאָזן שופֿר.

ווי איין פֿרוי האָט געשריבן נאָכן יום־טובֿ אין אַ בליצבריוו: „דאָס איז געווען דאָס שענסטע ראש־השנה דאַווענען, וואָס איך האָב אַ מאָל געזען. זײַענדיק מיט ׳דער בית׳ ראש־השנה איז געווען ממש ווי איך וואָלט אַרײַנגעקומען אין אַ גײַסטיקן אָאַזיס!‟

די מיטגלידער פֿון „פֿאָרט טרײַאָן דזשויִש סענטער‟ הערן די מגילה, פּורים 2014
Karen J. Greene
די מיטגלידער פֿון „פֿאָרט טרײַאָן דזשויִש סענטער‟ הערן די מגילה, פּורים 2014

אַן ענלעכע זאַך האָט מען ראש־השנה געזען אַ ביסל ווײַטער אויף צפֿון, לעבן 185סטער גאַס, בײַ אַ צווייטער אַלטער שיל, וואָס איז שיִער נישט אונטערגעגאַנגען — „פֿאָרט טרײַאָן דזשויִש סענטער‟. דאָרט האָבן די נײַע יונגע מיטגלידער פֿונעם עגאַליטאַרישן מנין אויך מיט באַגײַסטערונג אָנגעפֿירט מיטן דאַווענען. אַ 22־יאָריקע פֿרוי, וואָס וווינט אין דער געגנט בלויז איין יאָר, האָט זיך עקסטרע אויסגעלערנט ווי צו דאַווענען די ימים־נוראימדיקע מינחה־תּפֿילה בײַם עמוד, און אַ צווייטע יונגע פֿרוי, וואָס האָט זיך ערשטע געהאַט אַרײַנגעצויגן אין דער געגנט מיט דרײַ וואָכן פֿריִער, שוין געבלאָזן שופֿר פֿאַר די מתפּללים.

ביידע שילן האָבן מאָנטיק נאָך מיטאָג געפֿירט זייערע מיטגלידער צו תּשליך בײַם האָדסאָן־טײַך; בײַ אַ גרויסן טייל פֿונעם עולם איז דאָס געווען דאָס ערשטע מאָל, וואָס זיי באַטייליקן זיך אין דעם אַלטן מינהג.