יונגע ייִדן פֿילן אָן די אַלטע שילן אין וואַשינגטאָן הײַטס

Young Jews Flocking to Revived Shuls in Washington Heights

די מתפּללים פֿון „דער בית‟ עסן פֿרישטיק נאָכן מוזיקאַלישן הלל־דאַווענען אין „בית המדרש הגדול‟, חנוכּה 2014
Hart Levine
די מתפּללים פֿון „דער בית‟ עסן פֿרישטיק נאָכן מוזיקאַלישן הלל־דאַווענען אין „בית המדרש הגדול‟, חנוכּה 2014

פֿון שׂרה־רחל שעכטער

Published September 20, 2015, issue of October 16, 2015.

(די 4 טע זײַט פֿון 4)

דער אויפֿלעב פֿונעם „פֿאָרט טרײַאָן דזשויִש סענטער‟ איז אויך ממש אַ נס. די שיל, וואָס איז געגרינדעט געוואָרן אין 1938, האָט געליטן אַ שטאַרקן קלאַפּ אין 2008, נאָך דעם ווי אַ גרונט־אונטערנעמער, וואָס האָט צוגעזאָגט צו דעקן די הוצאָות פֿון רעמאָנטירן דעם בנין, כּדי צו קריגן דאָס רעכט צו בויען אַ שכנותדיקן דירות־הויז, האָט באַנקראָטירט. דער בנין איז פֿאַרבליבן אין אַ שרעקלעכן מצבֿ מער ווי פֿינף יאָר לאַנג, בעת די שיל האָט אָנגעקלאָגט דעם אונטערנעמער אין געריכט, און די מתפּללים זענען געבליבן אָן אַ דאַך איבערן קאָפּ.

די עדה האָט געדונגען אָרט בײַ אַן אָרטיקער קאַטוילישער מיטלשול, „די מוטער קאַבריני‟, אָבער דערנאָך האָט אַ טשאַרטער־שול זיך אַרײַנגעצויגן אין בנין; האָט דער „פֿאָרט טרײַאָן דזשויִש סענטער‟ געמוזט זיך ווידער איבערקלײַבן אויף אַ נײַ אָרט. דעם פֿאַרגאַנגענעם יוני האָט זי זיך אַרײַנגעצויגן אין דער „היברו טאַבערנאַקל‟, אַ גרויסער רעפֿאָרם־טעמפּל אין שכנות, און דאָרט פֿירט זי הײַנט דורך דאָס דאַווענען, אַ תּלמוד־תּורה און אַנדערע פּראָגראַמען.

במשך פֿון די פֿאַרגאַנגענע פֿינף יאָר, אונטער ראַבינער גײַ אָסטריאַנס פֿירערשאַפֿט, האָט דער „פֿאָרט טרײַאָן דזשויִש סענטער‟ דראַמאַטיש אויפֿגעלעבט, און די מיטגלידערשאַפֿט האַלט אין איין וואַקסן — צום גרויסן טייל, צוליב די אייגנאַרטיקע פּראָגראַמען וואָס די שיל פֿירט דורך, ווי, למשל, אַ קונסט־און־קולטור איניציאַטיוו, Dream Uptown, וואָס פֿאָרשט אויס די גרענעצן — סײַ פֿיזישע, סײַ גײַסטיקע — פֿון וואַשינגטאָן הײַטס. „אונדזער ציל איז צו ווײַזן, אַז דאָס ייִדישע לעבן איז נישט בלויז אַן ענין פֿון גיין אין שיל און דאַווענען,‟ האָט אָסטריאַן דערקלערט.

אין דער ערשטער פּראָגראַם פֿון דער סעריע, אין מאַרץ, האָט מען פֿאָרגעשטעלט אויסצוגן פֿון הײַנטצײַטיקע פּיעסעס, וואָס שילדערן דעם צונויפֿוועב פֿון ייִדישער און לאַטינאָ־אידענטיטעט (אַ טאָג־טעגלעכע רעאַליטעט אין וואַשינגטאָן הײַטס); אין מײַ האָבן ייִדישע און לאַטינאָ שרײַבער פֿאָרגעלייענט זייערע דערציילונגען און פּאָעזיע אין אַן אָרטיקן ביכערקראָם, און אין יוני, האָט די שיל דורכגעפֿירט אַ „מולטי־מעדיאַ‟ שפּאַציר דורך דער געגנט, וווּ די באַטייליקטע זענען, מיט דער הילף פֿון אַן „אַפּ‟ אויף זייערע מאָבילקעס, נאָכגעגאַנגען דעם עירובֿ פֿון דער געגנט בשעת זיי האָבן הנאה געהאַט פֿון דער שטאָטישער לאַנדשאַפֿט.

ווי אַ רעזולטאַט פֿון די נאָוואַטאָרישע אונטערנעמונגען, געפֿינט זיך דער „פֿאָרט טרײַאָן דזשויִש סענטער‟, וואָס האָט מיט בלויז 7 יאָר צוריק שוין ממש געגוססט, אין אַן אויסערגעוויינטלעכן מצבֿ: הײַנט האָט די שיל 130 מיטגלידער און משפּחה־מיטגלידער, און עס האַלט אין איין וואַקסן.

„ס׳רובֿ פֿון אונדזערע מיטגלידער זענען יונגע לײַט און משפּחות מיט יונגע קינדער,‟ האָט אָסטריאַן געזאָגט, און צוגעגעבן: „ס׳איז ממש אַ ברכה צו זען אַ שיל, וווּ מע פֿירט דורך מער ברית־מילה צערעמאָניעס ווי לוויות.‟