(די 2 טע זײַט פֿון 4)
ס׳איז כּדאַי זיך אויך צו דערמאָנען, אַז ענלעכע פּראָצעסן קומען פֿאָר דורות־לאַנג אין פֿאַרשיידענע אַנדערע שפּראַכן אַרום דער וועלט. אינעם יאָר 2013, האָט רייזעלע יוניס, אַן אַראַבישע ייִדיש־קענערין, וואָס וווינט הײַנט אין לבֿנון, פֿאַרעפֿנטלעכט בשותּפֿות מיטן מחבר פֿון די שורות אַן אַרטיקל אינעם „פֿאָרווערטס‟ וועגן ענלעכקייטן צווישן ייִדיש און פּערסיש. יוניס האָט במשך פֿון עטלעכע חדשים געוווינט אין איראַן און האָט זיך אויסגעלערנט די פּערסישע שפּראַך. פּונקט אַזוי ווי ייִדיש, אַנטהאַלט עס אַ מעכטיקן סעמיטישן קאָמפּאָנענט, צונויפֿגעשמאָלצן מיטן אינדאָ־אייראָפּעיִשן יסוד.
די שטאַרק פֿרומע מוסולמענישע פּובליקאַציעס אויף פּערסיש זענען אָפֿט אָנגעפּאַקט מיט כּלערליי אַראַבישע ווערטער און גאַנצע פֿראַזעס. אַ וועלטלעכן פּערס איז אַזאַ לשון צומאָל שווער צו פֿאַרשטיין; צוליב דעם לערנט מען אין איראַן אַראַביש ווי די קלאַסישע ליטעראַרישע שפּראַך, וואָס פֿאַרנעמט בײַ זיי בערך דאָס זעלבע כּבֿודיקע אָרט, ווי בײַ אונדז לשון־קודש. להיפּוך, האָבן געוויסע פּערסישע פּאָעטן סיסטעמאַטיש אויסגעמיטן דעם סעמיטישן עלעמענט.
נישט לאַנג צוריק, האָב איך געשמועסט אויף דער דאָזיקער טעמע בײַ אַ וועטשערע מיט אַ באַקאַנט פּאָרל — אַ נאַציאָנאַליסטיש געשטימטער איראַנישער יונגערמאַן און אַן אַראַביש־שפּראַכיק מוסולמעניש מיידל. מײַן פֿרײַנד פֿלעגט כּסדר טענהן, אַז די אַראַבער האָבן „באַשמוצט‟ די ריינע פּערסישע שפּראַך מיט אומצאָליקע פֿרעמדע ווערטער. כּדי נישט צו באַליידיקן זײַן חבֿרטעס מאַמע־לשון, האָט ער אָבער לעצטנס צוגעטראַכט אַן אַנדער טעאָריע, לויט וועלכער דווקא צוליב דעם שפּראַכלעכן אויסמיש איז פּערסיש געוואָרן רײַכער.
לויט זײַן אַרגומענט, קאָנען די פּערסן זיך באַנוצן, אַחוץ אַ סך שיינע אַראַבישע אויסדרוקן, מיט אייגענע באַטעמטע סינאָנימען. פֿירדאָוסי, אַ באַרימטער עפּישער פּאָעט פֿונעם 10טן־11טן יאָרהונדערט, איז באַקאַנט ווי אַ פּרינציפּיעלער קענגער פֿון איבעריקע אַראַביש־שטאַמיקע ווערטער. זײַן פּאָעמע פֿון איבער 100,000 שורות דינט ווי אַ רײַכער קוואַל פֿון „עכט היימישע‟ פּערסישע ווערטער. פֿונדעסטוועגן, רעקאָמענדירן די פּערסישע גראַמאַטיק־ביכער זיך צו באַקענען מיט אַראַביש, כּדי צו פֿאַרשטיין מער „אַראַביזירטע‟ זשאַנערס.
The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason.