אַ באַאַרבעטונג פֿון סאָוועטישע קינדער־לידער

Soviet Children's Songs, Revised

פֿון איציק גאָטעסמאַן

Published January 08, 2016, issue of February 05, 2016.

(די 3 טע זײַט פֿון 3)

דאָס פּײַקל פֿון דאָנקאָן מור איז דער איינציקער אינסטרומענט, וואָס מע הערט אינעם ליד „רויטע אַרמיי‟, מיט די ווערטער פֿון איציק קיפּניס. עס זינגט אַ דועט — דזשודי ברעסלער פֿון דער „קלעזמער קאָנסערוואַטאָריע קאַפּעליע‟ מיטן בערלינער זינגער דן קאַהן. דאָס ליד האָט אויך אַ מאַרש־ריטעם, אָבער די פּײַקלעך שטעלן נישט דעם טראָפּ אויפֿן ריטעם, נאָר דינען ווי אַ מעלאָדישער הינטערגרונט. מער קלעזמעריש קלינגט „וואַקסן יונגע כּוחות‟, ווערטער פֿון קאַרטשעוו, געזונגען פֿון יאַנקל פֿאָלק (פֿון דער „נײַער קאַפּעליע‟) און מיישקע אַלפּערט; דאָס איז פֿון די מער געראָטענע אַראַנזשירונגען. די פּשוטסטע, פֿאָלקישע באַגלייטונגען זענען די בעסטע: למשל, אין „אויפֿן גליטש‟, ווערטער פֿון לייב קוויטקאָ, געזונגען פֿון דזשודי ברעסלער, שפּילט בלויז די גיטאַר פֿון פֿרעד בענעדעטי.

פֿון די לידער, וואָס מע וועט דערקענען פֿון פֿריִער, איז די פֿאָלקס־באַלאַדע „הירש לעקערט‟, געזונגען פֿון פֿיר זינגערס — אַלפּערט, ברעסלער, עליזאַבעט שוואַרץ און אַנטאָני ראָסל. צו דעם שפּילט אַ דזשעז־פֿלייט (דזשעף פּעקאַרעק), וואָס מיר דאַכט, פּאַסט נישט און נעמט אַוועק דאָס טראַגישע געפֿיל פֿון דער באַלאַדע. אין פֿעפֿערס „אַ קרענעצע‟ („דאָרטן וווּ גראָזן זײַנען נאַסע‟), זינגען אַלע זינגער אין אַ כאָר; צי וואָלט אָבער נישט בעסער געווען, ווען עס זינגט בלויז איין זינגער? ס’איז קיין פֿראַגע נישט, אַז די מוזיקער שפּילן אויף דער העכסטער מדרגה: די וואָס איך האָב נאָך נישט דערמאָנט — פּיטער סטאַן (אַקאָרדעאָן); נאָרבערט סטייטשעל (סאַקסאָפֿאָן) און אַנדערע בלאָז־אינסטרומענטן, און יעיל סטראָם (פֿידל). די זינגערס, וואָס נעמען אָנטייל זענען אויך מן־המובֿחר — פֿון ישׂראל איז געקומען די זינגערין וויראַ לאָזינסקי און איר קול הערט מען, צווישן אַנדערע לידער, אין „דאָס ליד פֿון קאָלווירטניק”, ווערטער פֿון יעקבֿ פֿרידמאַן.

„די שטאָט פֿון צוקונפֿט‟ איז אַן אַמביציעזער און וויכטיקער פּראָיעקט, וואָס וויל באַקענען דעם צוהערער מיט די אוצרות פֿון די סאָוועטיש־ייִדישע לידער, קאָמפּאָנירט פֿון שמואל פּאָלאָנסקי. יעיל סטראָמס וויזיע ווי דאָס צו פֿאַרווירקלעכן קלעקט נישט לויט מײַן פֿאָלקישן געשמאַק, אָבער מיט אַזוינע גוטע זינגערס און מוזיקער איז כּדאַי דאָס צו הערן.

צוויי לידער פֿונעם קאָמפּאַקטל קען מען הערן אויף דער וועבזײַט: