רבי שמשון אָסטראָפּאָלערס אוניקאַלע ירושה

Rabbi Simshon of Ostropol's Unique Legacy

אַ אַלטע חורבֿה פֿון אַ מיל אין אָסטראָפּאָל
Wikimapia
אַ אַלטע חורבֿה פֿון אַ מיל אין אָסטראָפּאָל

פֿון יואל מאַטוועיעוו

Published January 14, 2016, issue of February 05, 2016.

(די 2 טע זײַט פֿון 3)

צום מערסטן איז באַקאַנט רבי שמשון אָסטראָפּאָלערס בריוו, וועלכן אַ סך חסידים לייענער בעתן ביעור־חמץ פֿאַרן פּסח אָדער בײַם סדר־טיש. ס׳רובֿ חסידים מיינען, אַז אַ געוויינטלעכער מענטש איז נישט בכּוח צו פֿאַרשטיין די ווערטער פֿונעם הייליקן מקובל, און לייענען עס בלויז אַ סגולה.

אין דער אמתן, איז דער דאָזיקער בריוו גענוג קלאָר. דער אַריז״ל, רבי יצחק לוריא, האָט איבערגעלאָזט אַ קאָמענטאַר אויף דער פּסחדיקער הגדה מיט אַ ריי מיסטעריעזע שמות. אין זײַן בריוו, דערקלערט רבי שמשון, ווי אַזוי די דאָזיקע שמות באַקומען זיך, ווען מע ווענדט אָן גימטריאות, ראָשי־תּיבֿות און אַנדערע גאַנץ קאָנקרעטע טעכנישע מעטאָדן צום טעקסט פֿון דער פּסחדיקער הגדה. דער מחבר באַטאָנט, אַז די דאָזיקע אַבסטראַקטע קאָמבינאַציעס פֿון אותיות זענען מרמז אויף פֿאַרשיידענע מלאָכים און גײַסטיקע וועלטן.

אַן אַלטע שיל אין אָסטראָפּאָל, פֿאָטאָגראַפֿירט אַרום 1900
אַן אַלטע שיל אין אָסטראָפּאָל, פֿאָטאָגראַפֿירט אַרום 1900

זײַן עיקר־ספֿר, „דן ידין‟, שטעלט מיט זיך פֿאָר אַ פּירוש אויפֿן אוראַלטן משיחישן מדרש „ספֿר קרניים‟. ווי באַלד זײַן קאָמענטאַר איז דער ערשטער באַקאַנטער קוואַל פֿונעם דאָזיקן מיסטעריעזן טעקסט, מיינען אַ טייל פֿאָרשער, אַז רבי שמשון אַליין האָט אָנגעשריבן דעם „ספֿר קרניים‟, און דערנאָך צוגעגעבן זײַן אייגענעם פּירוש. ס׳קאָן זײַן, אַז ער האָט דערזען דעם ספֿר אין אַ חלום און האָט עס „אַראָפּגעלאָדן‟ פֿון זײַן ווירטועלער אינערלעכער וועלט, אָדער אָנגעשריבן עס אין אַ טראַנס. אינעם קאָמענטאַר, גיט ער כּסדר אַן עצה אַרײַנצוקוקן אין זײַן „גרויסן ספֿר‟ מיטן נאָמען „מחנה דן‟. עס שאַפֿט זיך אָבער אַן אײַנדרוק, אַז רבי שמשון האָט געלייענט דעם דאָזיקן ספֿר בלויז אין זײַן אייגענער חלום־וועלט.

צווישן זײַנע אַנדערע ווערק איז געבליבן אַן אַנדער קליינער ספֿר מיטן נאָמען „ליקוטי שושנים‟ און אַ הגדה־פּירוש. אַ סך מאַטעריאַל, וואָס שטאַמט פֿון אים, ווערט דערמאָנט אין די ספֿרים פֿון אַנדערע מחברים.

אין זײַנע ווערק, פֿאָקוסירט זיך רבי שמשון אָסטראָפּאָלער כּסדר אויף קאָמפּליצירטע גימטריאות און אַנדערע אָפּעראַציעס מיט די אותיות און ווערטער. פֿאַר אים זענען דאָס נישט געווען בלויז טעאָרעטישע מעכאַנישע חשבונות. ווי עס זעט אויס, האָט אינעם „מאַטריקס‟ פֿון זײַן אינערלעכער וועלט יעדעס וואָרט זיך אַנטפּלעקט ווי שדים, מלאָכים און גאַנצע וועלטן. אַזאַ דערפֿאַרונג איז גאָר אינטערעסאַנט מצד דעם שטאַנדפּונקט פֿון דער הײַנטצײַטיקער אַנאַליטישער און טראַנספּערסאָנעלער פּסיכאָלאָגיע, וואָס פֿאַרנעמט זיך מיטן פֿאָרשן פֿאַרשיידענע אומגעוויינטלעכע באַשטאַנדן פֿונעם מענטשלעכן באַוווּסטזײַן — פֿון חלומות און משוגעתן ביז אינערלעכע איבערלעבונגען פֿון גרויסע פּאָעטן, קינסטלער און מיסטיקער.