(די 3 טע זײַט פֿון 3)
„מײַן משפּחה איז תּמיד געגאַנגען אין לעבן אַרײַן גוט אויסצוקומען מיט יעדן קרובֿ, מאַכט נישט אויס צו וועלכער שיטה זיי געהערן,‟ האָט פֿראַנק געזאָגט. „איך אַליין בין געווען אַ תּלמיד אין אַ טאָגשול, וווּ זייער ווייניק פֿון מײַנע פֿרײַנד האָבן געהיט שבת.‟
הגם ער האָט נישט פּלאַנירט צו ווערן אַ רבֿ, איז ער במשך פֿון די יאָרן אַנטציקט געוואָרן פֿון לערנען תּורה און ער זאָגט, אַז זײַן טאַטע, אַ פּענסיאָנריטער קינדער־דענטיסט, האָט געטאָן אַ סך חסד — אַ זאַך, וואָס האָט אים שטאַרק באַווירקט. „אַ סך פֿון זײַנע פּאַציענטן זענען געווען שוואַרצע און לאַטינאָ־קינדער אויף ׳מעדיקייד׳ און אָפֿט מאָל, ווען איך בין געגאַנגען צום טאַטן אין ביוראָ, איז ער געזעסן אויף ד׳רערד מיט אַ קינד, וואָס האָט מורא געהאַט זיך זעצן אין פֿאָטעל,‟ האָט פֿראַנק דערקלערט.
איינער פֿון די פּראָיעקטן, וואָס פֿראַנק פּלאַנירט דורכצופֿירן אין „כּנרת‟, איז אַ טרעניר־פּראָגראַם פֿאַר די לערער. ווען ער איז געווען דער דירעקטאָר פֿון „בית־תּפֿילה‟, האָט ער איין מאָל אָרגאַניזירט אַן אַקטיוויטעט פֿאַר די לערער, פֿאָקוסירט אויפֿן ענין, מיטגעפֿיל, אָדער ווי רופֿט עס: „זיך אָנטאָן די שיך פֿון אונדזערע קינדער‟. ער האָט אָנגעשטעלט אַ במקום־לערער פֿאַרן טאָג, און דער געוויינטלעכער לערער פֿונעם קלאַס איז יענעם טאָג געזעסן צווישן די קינדער, כּדי בעסער צו פֿאַרשטיין זייער איבערלעבונג אין קלאַס. ער האָט אויך געפֿרעגט די לערער, וואָס פֿאַר אַ מין תּלמידים זענען זיי אַליין קינדווײַז געווען, ווײַל אַזוי קענען זיי אפֿשר בעסער אײַנזען ווי אַזוי דאָס האָט באַווירקט זייער אייגענעם צוגאַנג און אויפֿפֿיר ווי לערער.
הגם פֿראַנק האָט גוט געלעבט מיט די תּלמידים אין „בית־תּפֿילה‟, זענען געווען מאָמענטן, ווען די רויִקייט איז צעשטערט געוואָרן. איין מאָל האָט אַ קינד פֿונעם פֿערטן קלאַס איבערגעחזרט אַ מיאוס וואָרט אין קלאַס (פֿראַנק געדענקט נישט, צי ער האָט געזידלט אַ צווייט קינד, אָדער אַ לערער) און פֿראַנק האָט דערפֿילט, אַז ער מוז רעאַגירן אויף אַ שטאַרקן אופֿן.
„איך האָב קיין מאָל נישט געניצט דאָס וואָרט ׳סוספּענדירן׳ [אַהיימשיקן אויף עטלעכע טעג ווי אַ שטראָף], אָבער איך האָב צוגערופֿן דעם תּלמיד און אים געזאָגט: ׳דו וועסט איצט מוזן בלײַבן אין דער היים אויף עטלעכע טעג. אונדזער וועלטל דאָ איז אַ הייליקס, מיט אַ געוויסער האַרמאָניע. ווען מענטשן פֿירן זיך אויף אַזוי, צעשטערט עס די האַרמאָניע.׳‟
דאָס קינד איז געווען אין כּעס און האָט זיך צעוויינט. אַפֿילו די מאַמע האָט געוויינט בעת זי און איר מאַן האָבן געפּרוּווט איבערצײַגט פֿראַנק נישט אַהיימצושיקן דאָס קינד. פֿראַנק האָט זיך אָבער נישט נאָכגעגעבן. „איך בין משוגע לדבֿר, ווען עס קומט צו מענטשלעכקייט,‟ זאָגט ער איצט. „איך גלייב פּשוט נישט, אַז דאָס שעלטן מענטשן איז אַ טאָג־טעגלעכע דערשײַנונג, און דערפֿאַר דאַרף מען עס אָננעמען פֿאַר נאַטירלעך.‟
גלײַכצײַטיק האָט פֿראַנק דערפֿילט, אַז ער מוז אַרויסווײַזן נאָך מער וואַרעמקייט ווי געוויינטלעך, ווען דאָס קינד קומט צוריק אין שול מיט עטלעכע טעג שפּעטער. „איך האָב זיך געשטעלט בײַ דער טיר, אים פֿרײַנדלעך אַרומגענומען און געזאָגט: ׳כ׳בין צופֿרידן דיך צו זען׳.‟
פֿראַנק האָט זיך צעשמייכלט. „כ׳האָב דערקענט, אַז בײַ אים איז די גאַנצע איבערלעבונג געווען ממש אַ סימבאָלישע דערוועקונג, ווײַל ער האָט פֿאַרשטאַנען, אַז ער האָט אַ רבֿ און מלמד, וואָס דערוואַרט פֿון אים הויכע סטאַנדאַרטן. אין יענעם טאָג איז מיר קלאָר געוואָרן, אַז דאָס איז טאַקע די פֿליכט פֿון אַ לערער.‟
The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason.