פֿאַר וואָס איז שווערער מיט שוועסטער־ברידער?
Why is It Harder With Siblings?
פֿון שׂרה־רחל שעכטער
ווען די ייִדיש־רעדנדיקע שארית־הפּליטה האָט נאָך דער מלחמה זיך באַזעצט אין אַמעריקע, ישׂראל און אייראָפּע, האָבן ס׳רובֿ פֿון זיי דערצויגן די קינדער אויף ייִדיש; צום גרויסן טייל — ווײַל דאָס האָבן זיי געקענט בעסער ווי די לאַנדשפּראַך.
במשך פֿון די יאָרן האָב איך געפֿרעגט אַ צאָל דערוואַקסענע קינדער פֿון ייִדיש־רעדנדיקע ייִדן, בפֿרט דאָ אין די פֿאַראייניקטע שטאַטן, וואָסערע שפּראַך האָבן זיי קינדווײַז גערעדט אין דער היים. אַ טייל האָבן געזאָגט, אַז ווען די עלטערן (אָדער באָבע־זיידע און אַנדערע עלטערע קרובֿים) האָבן מיט זיי גערעדט אויף ייִדיש, האָבן זיי געענטפֿערט אויף ייִדיש, בעת אַנדערע האָבן געענטפֿערט די עלטערן אויף ענגליש.
איין זאַך האָב איך אָבער באַמערקט כּמעט בײַ אַלעמען: מיט די שוועסטער און ברידער איז מען מיט דער צײַט אַריבער אויף ענגליש.
דאָ רעדט זיך, אַוודאי, נישט וועגן די חסידישע משפּחות. עד־היום רעדן די שוועסטער און ברידער אין ס׳רובֿ חסידישע קרײַזן צווישן זיך ייִדיש, סײַ קינדווײַז, סײַ ווי דערוואַקסענע — צום גרויסן טייל, ווײַל ייִדיש איז נישט בלויז אַ היימשפּראַך, נאָר אויך דאָס לשון, וואָס מע הערט אין שול און אויף דער גאַס.
אָבער בײַ די משפּחות, וואָס האָבן דערצויגן די קינדער אין אַן ענגליש־רעדנדיקער סבֿיבֿה, איז דאָס אויפֿהאַלטן ייִדיש צווישן שוועסטער און ברידער, אַ פּנים, געווען צו שווער. בעת אַ שמועס מיטן „פֿאָרווערטס‟, האָט ביילע בריקס־קלײַן, די טאָכטער פֿונעם ייִדישן חורבן־שרײַבער ירחמיאל בריקס, געזאָגט, אַז לכתּחילה האָבן זי און איר שוועסטער, מרים, יאָ גערעדט ייִדיש צווישן זיך.
„דער טאַטע איז געווען זייער שטרענג, אַז מע זאָל רעדן בלויז ייִדיש אין דער היים. ווען ער האָט דערהערט, אַז מײַן שוועסטער און איך רעדן ענגליש האָט ער אויסגערופֿן: ׳ייִדיש! ייִדיש!׳ ערשטנס, איז דאָס געווען די איינציקע שפּראַך צווישן אים און דער מאַמען, ווײַל ער איז געווען אַ פּוילישער, און זי — אַ רומענישע. צווייטנס, האָט ער שטאַרק געוואָלט, אַז ייִדיש זאָל אים בלײַבן פֿריש אין קאָפּ בעת ער שרײַבט זײַנע ביכער. ער האָט מורא געהאַט, אַז אויב מיר גייען אַריבער אויף ענגליש, וועט ער אַליין אָנהייבן פֿאַרגעסן אַ סך ייִדישע ווערטער און אויסדרוקן.‟
די לעצטע אַרטיקלען
The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason.
-
אַהיים
Home -
רעקלאַמעס
Advertise -
אַבאָנעמענטן
Subscribe -
תּנאָים און באַדינגען
Terms and Conditions -
פּריוואַטקייט־פּאָליטיק
Privacy Policy -
וועגן „פֿאָרווערטס‟
About -
וועבזײַט־מאַפּע
Sitemap -
אָפּטיילן
Sections -
ר. ס. ס.
RSS
Copyright © 2020, The Forward Association, Inc. All rights reserved.
