מײַנע פֿיר רעדאַקטאָרן אין „פֿאָרווערטס‟

My Four Editors at the Forward

Yehuda Blum

פֿון מרים שמולעוויטש־האָפֿמאַן

Published May 05, 2016, issue of May 27, 2016.

(די 2 טע זײַט פֿון 4)

אַב כּהנס ציל איז געווען וואָס שנעלער צו באַקענען די ייִדישע אימיגראַנטן־כוואַליע מיט דער שפּראַך פֿון לאַנד און דערלעבן דעם טאָג, ווען זיי וועלן מער נישט דאַרפֿן אָנקומען צום זשאַרגאָן.

צו אונדזער אומגליק איז זײַן שליחות און נבֿואה כּמעט ווי מקיים געוואָרן ווײַל כּדי צו דערגרייכן זײַן ציל, האָט ער פֿאַראַנגליצירט דאָס ייִדישע וואָרט. ווען די בעסערע ייִדישע שרײַבער האָבן גענומען שרײַבן אין אַב כּהנס „פֿאָרווערטס‟, האָבן זיי זיך אָפּגעזאָגט זיך אונטערצוּוואַרפֿן דעם רעדאַקטאַרס באַפֿעל און אויסגעפֿירט ס׳זייעריקע.

נעמט זיך אין זינען, אַז דער „פֿאָרווערטס‟ איז דעמאָלט געווען פּאָליטיש איינע פֿון די מעכטיקסטע ייִדישע צײַטונגען אין אַמעריקע און געהאַט אַ גרויסע השפּעה אויפֿן אימיגראַנטישן לעבן פּאָליטיש, קולטורעל און דערציִעריש.

צווישן די ביידע וועלט־מלחמות האָט דער „פֿאָרווערטס‟ געהאַט אַ לייענערשאַפֿט פֿון אַ פֿערטל מיליאָן קאָפּיעס אַ טאָג, מער ווי דער „ניו־יאָרק טײַמס‟. מיט דער צײַט האָט עס אַפֿילו דערגרײַכט ביז אַ מיליאָן לייענער.

שטעלט אײַך פֿאָר, ווען שלום־עליכם האָט איבערגעטראָטן די שוועל פֿון אַב כּהנס „פֿאָרווערטס‟, האָט אים כּהן מבזה מבויִש געווען מיט די רייד, אַז זײַנע שריפֿטן שפּיגלען נישט אָפּ דאָס אַמעריקאַנער לעבן און אים משלח געווען.

פֿאַרשטייט זיך, אַז בײַם הײַנטיקן טאָג האָט דער „פֿאָרווערטס‟ געליטן אַ גרויס פֿאַרלוסט. דער אימיגראַנטישער דור איז אַוועק, די לייענערשאַפֿט האָט זיך פֿאַרקלענערט, אָבער וווּנדער איבער וווּנדער, דער „פֿאָרווערטס‟ פֿאַרמאָגט הײַנט צו טאָג יונגע ייִדישע זשורנאַליסטן סײַ פֿון דאַנען, סײַ פֿון איבער דער וועלט — אין פֿראַנקרײַך, ישׂראל, און פּוילן.

אין 1985, ווען איך בין אַרײַן ווי אַ שרײַבערין אין „פֿאָרווערטס‟, איז דער רעדאַקטער געווען שמעון וועבער. ס׳איז דעמאָלט פֿאַרבליבן נאָר איין באַרימטער שרײַבער: יצחק באַשעוויס־זינגער.

געדענקט זיך מיר בולט מײַן ערשטער אַרײַנטריט אין „פֿאָרווערטס‟. ס’איז געווען געגליכן צו דער טעלעוויזיע־סעריע Twilight Zone: ווי נאָר שמעון וועבער האָט זיך באַוויזן איבער דער שוועל, אַזוי האָט ער מיט זײַן וועזן פֿאַרפֿרוירן די לופֿט אַרום זיך.

עס געדענקט זיך מיר ווען מײַן באַליבטער פּאָעט יוסף קערלער איז געקומען אַהער פֿון ישׂראל אויף אַ באַזוך, האָבן מיר זיך געטראָפֿן אין דער נײַער „פֿאָרווערטס‟־געבײַדע אויף דער 33סטער גאַס אין מאַנהעטן.

האָט קערלער מיך געפֿרעגט: „איך זע דאָ שרײַבער וואָס גייען אַרום מיט אַראָפּגעלאָזטע קעפּ, וואָס איז די סיבה דערפֿון?‟

האָב איך אים געזאָגט: „די סיבה איז דער רעדאַקטער!‟