רעצענזיע: „לידער פֿון גן־עדן‟

Review: "Songs of Paradise"


פֿון לייבל רויטמאַן

Published June 29, 2016, issue of June 25, 2016.

„לידער פֿון גן־עדן‟
דורכגעפֿירט דורכן „ייִדישפּיל־טעאַטער‟
פּיעסע אויפֿן סמך פֿון איציק מאַנגערס „חומש־לידער‟
מחברים: מרים האָפֿמאַן און רינע בערקאָוויטש־באָראָ
רעזשי: אַבֿי האָפֿמאַן

די טעג איז אין ישׂראל אַ תּקופֿה פֿון סיום־מסיבות. אוניווערסיטעטן, גימנאַזיעס, מיטלשולן — אַלע פֿרייען זיך מיטן זוניקן זומער, מיט זאַמדיקע, אָנגעשטעקטע מיט קאַפֿע־הײַזער פּלאַזשעס, וואַרעמען ים, און, פֿאַרשטייט זיך, מיטן פֿאַרענדיקן דאָס לערן־יאָר און פֿֿריילעכע ליאַמעס.

אונדזערע ייִדיש־קורסן אין „בית שלום־עליכם‟ זענען זענען ניט קיין אויסנאַם. די סטודענטן פּראַווען פֿריילעכע אָוונטן, דעקן לאַנגע טישן מיט יום־טובֿדיקע טישטעכער און שטעלן אַרויס אַלע מטעמים: עטלעכע סאָרטן הערינג, געהאַקטע לעבער, קוגל און פּירות פֿון מיטלענדישן לעוואַנטישן באָדן. און וועגן זינגען ייִדישע לידער און רעדן וועגן גורל פֿון דער ייִדישער שפּראַך איז בכלל אָפּגערעדט. בעת איינער פֿון די ליאַמעס לעצטנס האָבן מיר באַרירט אַן אינטערעסאַנטן ענין: די אייגנאַרטיקייט פֿון ישׂראלדיקע ייִדיש־סטודענטן. פֿון איין זײַט איז דאָס געבוי פֿון דער שפּראַך, וואָס געהערט צו אַ גערמאַנישער שפּראַכגרופּע, אַ ביסל דומפּיק פֿאר העברעיִש־רעדנדיקע, נאָר פֿון דער צווייטער זײַט, ממש אַ מחיה: די זעלבע אותיות, די זעלבע טראַדיציעס. דער לערער דאַרף נישט דערקלערן די ישׂראלדיקע סטודענטן וואָס איז פּורים, ווער איז אליהו הנבֿיא און וווּ געפֿינט זיך די מערת המכפּלה.

פֿונעם זעלבן ענין האָב איך זיך דערמאָנט בײַם זען לעצטנס „לידער פֿון גן־עדן‟ אינעם „ייִדישפּיל‟־טעאַטער.

די פּיעסע האָט שוין געהאַט אַ גרויסע הצלחה אין 1989. דאַן האָט עס אויפֿגעשטעלט אין ניו־יאָרק דער באַרימטער אַמעריקאַנער פּראָדוסער דזשאָזעף פּאַפּ.