פּרשת קורח, תּשע״ו

Weekly Torah Portion: Korach, 5776

Yehuda Blum

פֿון יואל מאַטוועיעוו

Published July 07, 2016, issue of June 25, 2016.

אין דער ייִדישער טראַדיציע איז קורח באַקאַנט ווי אַן אומאָנגענעמער פּערסאָנאַזש, אַ בעל־מחלוקת און אַ רײַכער קמצן. פֿאַרוואָס האָט אָבער אַזאַ פּאַרשוין פֿאַרדינט, אַז אַ גאַנצע פּרשה אין דער הייליקער תּורה זאָל טראָגן זײַן נאָמען? די סדרה „בלק‟, וואָס מיר וועלן לייענען אין צוויי וואָכן אַרום, איז אַ צווייטער מאָדנער יוצא־מן־הכּלל. געוויינטלעך, ווערן די פּרשיות אַסאָציִיִרט מיט אַזעלכע צדיקים, ווי נח, שׂרה און פּינחס. אַדרבה, אַ צאָל אַנדערע תּורה־העלדן, אַרײַנגערעכנט יעקבֿ אָבֿינו, משה רבינו און אַהרן הכּהן, ווערן נישט דערמאָנט אויף אַ דירעקטן אופֿן אין די נעמען פֿון די סדרות, ווײַל די אַסאָציאַציע מיט זיי איז זעלבסט־פֿאַרשטענדלעך.

די עצם־מעשׂה איז גוט באַקאַנט. קורח, אַ פּראָמינענטער ייִד פֿונעם שבֿט־לוי, האָט אָרגאַניזירט אַן אויפֿשטאַנד קעגן משה רבינו און באַטאָנט, אַז ער האָט אויך דאָס רעכט צו ברענגען אַ קרבן אינעם משכּן. די חז״ל דערקלערן, אַז קורחס נאָכפֿאָלגער זענען געווען גרויסע תּלמידי־חכמים. אָנגעטאָן אין בלויע טליתים, געמאַכט אינגאַנצן פֿון תּכלת, האָבן זיי חוזק געמאַכט פֿון משה רבינוס פּסק, אַז אַזאַ טלית דאַרף אויך האָבן ציצית.

משה האָט פֿאָרגעלייגט קורחן צו ברענגען קטורת אינעם משכּן. קורח האָט עס טאַקע געטאָן, אָבער די ערד האָט זיך פּלוצעם צעשפּאָלטן; די אויפֿשטענדלער זענען אַרײַנגעפֿאַלן און אומגעקומען אינעם תּהום. דערצו, זענען די קטורת־ברענגער פֿאַרברענט געוואָרן אין אַ הימליש פֿײַער און צווישן פּשוטע ייִדן האָט זיך אָנגעהויבן אַ שרעקלעכע מגיפֿה. ווען אַהרן האָט אויפֿגערייכערט זײַן קטורת, האָט די מגיפֿה זיך אָפּגעשטעלט און זײַן שטעקן האָט זיך על־פּי נס צעבליט.

פֿון איין זײַט, קאָן מען פֿון דער הײַנטיקער פּרשה אָפּלערנען אַ וויכטיקן לימוד, אַז נישט אַלעמאָל זענען די אַזוי־גערופֿענע „גדולים‟ גערעכט. אַרום קורח האָבן זיך פֿאַרזאַמלט 250 ראָשי־סנהדרין — די גרעסטע פּוסקים פֿונעם דור. פֿון דעסטוועגן, האָט זיך אַרויסגעוויזן, אַז קורחס חבֿרה האָט מיט זייער קרומען פּסק־הלכה געבראַכט אַ סך היזק.