ווי אַזוי קומט מען אָן קיין אוישוויץ?

How Do You Get To Auschwitz?

Yehuda Blum

פֿון דזשאָרדין קוציק

Published September 02, 2016, issue of September 30, 2016.

נאָך אַ שווערער רײַזע פֿון שפּאַניע, אין וועלכער מיר האָבן געדאַרפֿט לויפֿן ווי משוגעים דורך אַ טערמינאַל פֿון אַ לופֿטפֿעלד אין איטאַליע, כּדי ניט צו פֿאַרפֿעלן אונדזער צווייטן עראָפּלאַן פֿונעם טאָג, זענען איך און מײַן חבֿרטע בשלום אָנגעקומען קיין קראָקע. ניט קיין קראָקע פּינקטלעך, נאָר צום שטעטל באַליטש, אַן ערך 11 קילאָמאָטער אַוועק פֿון קראָקע, וווּ עס געפֿינט זיך דער אינטערנאַציאָנאַלער אַעראָפּאָרט אויפֿן נאָמען פֿונעם געוועזענעם פּויפּסט און איצטיקן סאַנקט יאָהאַן פּאַולוס דער צווייטער.

מיר זענען געפֿאָרן קיין קוזמיר, דעם אַמאָליקן ייִדישן קוואַרטאַל פֿון קראָקע, מיט אַ טאַקסי. אונדזער שאָפֿער, אַ פּאָליאַק אין זײַנע זעכציקער, וואָס האָט געטראָגן אַ ציכטיקן אָנצוג, האָט דורכגעפֿירט אַ מין פֿריילעכע אויספֿאָרשונג.

„פֿון וואַנעט זענט איר געקומען?‟

„פֿון שפּאַניע.‟

„איר זענט דאָך אָבער אַמעריקאַנער?‟

„יאָ.‟

„ווי לאַנג וועט איר בלײַבן אין קראָקע.‟

„פֿיר טעג.‟

„צי האָט איר קרובֿים דאָ אין לאַנד?‟

„ניין.‟

„צי זענט איר שוין אַמאָל געווען אין פּוילן?‟

„ניין.‟

„איר האָט סתּם געטראַכט, אַז פּוילן איז אַ שיין לאַנד מיט פֿריילעכע מענטשן און גוטע באַקוועמלעכקייטן פֿאַר טוריסטן?‟ האָט ער זיך געוויצלט.

„ניט פּינקטלעך,‟ האָב איך מודה געווען.

ווײַטער האָבן מיר ביידע געשוויגן ביז מיר זענען אָנגעקומען צו אונדזער האָטעל.

„האַלט מײַן וויזיט־קאַרטל,‟ האָט דער שאָפֿער געזאָגט נאָך דעם וואָס איך האָב אים באַצאָלט. „אפֿשר וועט איר שפּעטער וועלן פֿאָרן קיין אוישוויץ. ס׳זעט אויס, אַז ס׳וואָלט אײַך געווען כּדאַי און איך וואָלט אײַך געפֿירט אויף אַ באַקוועמען אופֿן פֿאַר אַ נידעריקן פּרײַז און געוואַרט אויף אײַך ביז איר זענט גרייט אַהיימצופֿאָרן.‟