זעקס ייִדישע לידער פֿאַר דער טראָמפּ־תּקופֿה

Six Yiddish Songs For the Trump Era

Wikimedia Commons/Getty Images

פֿון דזשאָרדין קוציק

Published February 10, 2017, issue of February 23, 2017.

(די 2 טע זײַט פֿון 4)

1) „הוליעט הוליעט בייזע ווינטן‟ פֿון אַבֿרהם רייזען, (געזונגען פֿון דניאל קאַהן).

דניאל קאַהן האָט אַן אוניקאַלן חוש פֿאַרן נעמען אַלטע פּאָליטישע לידער אויף ייִדיש און זיי פֿאַרוואַנדלען אין הײַנטצײַטיקע ענגלישע לידער וואָס קלינגען כּמעט אַזוי מעכטיק ווי זיי זענען געווען אינעם ייִדישן אָריגינאַל מיט איבער הונדערט יאָר צוריק. ספּעצעיל כּדאי איז צו הערן זײַן נוסח פֿון אַבֿרהם רייזענס „הוליעט הוליעט בייזע ווינטן.‟ כאָטש רייזען האָט דאָס ליד לכתּחילה אָנגעשריבן וועגן די פּאָגראָמען אין מיזרח־אייראָפּע, שטימט עס מיטן איצטיקן צײַטגײַסט אין וועלכן אַ סך מענטשן פֿילן אין די קישקעס, אַז עס קומען באַלד אָן בייזע צײַטן.

דאָס גאָר פֿינצטערע ליד ענדיקט זיך אָבער מיט אַ ביסל האָפֿענונג: די שורה, וואָס איז לכתּחילה „לאַנג וועט דויערן דער ווינטער, זומער איז נאָך ווײַט‟ ווערט בײַם סוף „לאַנג וועט דויערן נישט דער ווינטער, זומער איז נישט ווײַט.‟ הייסט עס, אַז רייזען האָט געגלייבט, אַז די פּאָליטישע סיטואַציע וועט זיך אַמאָל פֿאַרבעסערן, אַפֿילו אויב דאָס וועט פֿאָרקומען בלויז נאָך דעם, וואָס דער מצבֿ פֿאַרערגערט זיך.

2) „גייען זיי אין די שוואַרצע רייען‟ פֿון מאַני לייב (געזונגען פֿון שׂרה גאָרבי).

בעת אַ קאָנצערט פֿון חורבן־לידער אין פּאַריז האָט שׂרה גאָרבי פֿאָרגעשטעלט דעם דאָזיקן אומפֿאַרגעסלעכן נוסח פֿון מאַני לייבס „גייען זיי אין די שוואַרצע רייען‟, אַ ליד וואָס גיט איבער די יסורים פֿון פּליטים וואָס אַנטלויפֿן פֿון אַ מלחמה.

כאָטש „גייען זיי אין די שוואַרצע רייען‟ איז הײַנט געזונגען אויף פּראָגראַמען לזכר די זעקס מיליאָן, האָט מאַני לייב עס אָנגעשריבן דווקא אין די 1920ער יאָרן, אויב ניט נאָך פֿריִער. עס קען גרינג געמאָלט זײַן, אַז ער האָט דאָס ליד אָדער בפֿירוש געשריבן וועגן ייִדן אין די פּאָגראָם־יאָרן, אָדער וועגן פּליטים בכלל. ווי עס זאָל ניט זײַן, הערט מען אינעם ליד אַ שטאַרקן אָפּקלאַנג פֿון אונדזער הײַנטיקער וועלט, ווען מיליאָנען פּליטים פּרובירן צו פֿאַרלאָזן זייערע צעשמעטערטע היימען אין סיריע.