אַבֿרהם סוצקעווער, אונדזער ייִדישער שעקספּיר

Avrom Sutzkever, Our Jewish Shakespeare

פֿון מרים שמולעוויטש־האָפֿמאַן

Published August 25, 2017, issue of August 25, 2017.

(די 3 טע זײַט פֿון 3)

דער נײַער ייִד וואָס הייסט הײַנט ישׂראלי, צוזאַמען מיטן אַמעריקאַנער ייִדנטום, זײַנען מסתּמא אַדורך אַ „לאָבאַטאָמי‟, און אפֿשר גאָר אַ „גליאָבלאַסטאָמאַ‟, אויפֿן מוח וווּ מע האָט אַרויסגעשניטן דעם זכּרון פֿון צוויי טויזנט יאָר צוזאַמען מיט אונדזערע גרעסטע קולטור־היסטאָרישע און שעפֿערישע אויפֿטוען אַרײַנגערעכנט אונדזער ייִדיש לשון.

וועל איך טאַקע ענדיקן מיט סוצקעווערס אייגענעם ויצעקו:

ייִדיש

זאָל איך אָנהייבן פֿון אָנהייב
זאָל איך ווי אַבֿרהם
אויס ברודערשאַפֿט צעהאַקן אַלע געצן?
זאָל איך זיך אַ לעבעדיקן לאָזן איבערזעצן?
זאָל איך אײַנפֿלאַנצן מײַן צונג
און וואַרטן ביז פֿאַרוואַנדלען
וועט זי זיך אין אָבֿותדיקע
ראָזשינקעס מיט מאַנדלען?
וואָס פֿאַר אַ קאַטאָוועסדיקע
וויצן
דרשנט מײַן פּאָעזיע־ברודער מיט די באַקנבאַרדן,
אַז מײַן מאַמע־לשון גייט באַלד אונטער?
מיר וועלן נאָך אין הונדערט יאָר אַרום דאָ קענטיק זיצן
און פֿירן די דיסקוסיע בײַ דעם ירדן.
ווײַל אַ שאלה נאָגט און נאָגלט:
אויב ער ווייס גענוי וווּ
די תּפֿילה פֿון בערדיטשעווער,
יהואשס ליד
און קולבאַקס
וואָגלט
צו דעם אונטערגאַנג —
טאָ זאָל ער מיר, אַ שטייגער,
אָנווײַזן וווּהין די שפּראַך גייט אונטער?
אפֿשר בײַ דעם כּותל־מערבֿי?
אויב אַזוי, וועל איך דאָרט קומען, קומען,
עפֿענען דאָס מויל
און ווי אַ לײב
אָנגעטאָן אין פֿײַערדיקן צונטער,
אײַנשלינגען דעם לשון וואָס גייט אונטער
אײַנשלינגען, און אַלע דורות וועקן
מיט מײַן ברומען.