ד״ר עליזאַ — יודזשין גוסטמאַנס אמתער נאָמען

Dr. Eliza: Eugene Goostman‘s Real Name

עליזאַ דוליטל (רעכטס), די העלדין פֿון בערנאַרד שאָוס פּיעסע, פֿאַרוואַנדלט אין אַ ווירטועלער דאָקטערשע דורך יוסף ווײַצענבאַום, און די פּנימער פֿון אירע צוויי גילגולים, אַליס און יודזשין גוסטמאַן (לינקס).
עליזאַ דוליטל (רעכטס), די העלדין פֿון בערנאַרד שאָוס פּיעסע, פֿאַרוואַנדלט אין אַ ווירטועלער דאָקטערשע דורך יוסף ווײַצענבאַום, און די פּנימער פֿון אירע צוויי גילגולים, אַליס און יודזשין גוסטמאַן (לינקס).

פֿון יואל מאַטוועיעוו

Published June 22, 2014, issue of July 18, 2014.

‪‬(שײַכותדיקע אַרטיקלען: ייִדישע ראָבאָטן “פֿאַרכאַפּן” די אינטערנעץ, דער קאָמפּיוטער-שפּראַך „ליספּ‟ פּראַוועט אַ יובֿל, אויף דער שוועל פֿון אַ נײַער אינדוסטריעלער רעוואָלוציע)‪‬

‪***‬

די פֿאַרגאַנגענע וואָך האָט זיך אין דער פּרעסע, אויף דער טעלעוויזיע און אויף דער אינטערנעץ פֿאַרשפּרייט די סענסאַציאָנעלע ידיעה וועגן אַ קאָמפּיוטער־פּראָגראַם, וואָס פֿאַרשטעלט זיך פֿאַר אַ ייִד, אַ בר־מיצווה־ייִנגל פֿון אוקראַיִנע, און ווײַזט אַרויס, כּלומרשט, די פֿעיִקייט אָנצוהאַלטן אַ שמועס כּמעט ווי אַן עכטער מענטש. כּלומרשט, האָט זיך די וויסנשאַפֿטלער צום ערשטן מאָל אײַנגעגעבן צו שאַפֿן אַן עכטן קינסטלעכן אינטעלעקט.

דער פֿאַרמעסט, אין וועלכן די פּראָגראַם האָט איבערגעצײַגט אַ דריטל פֿונעם זשורי בעת אַ קורצן שמועס, אַז זיי רעדן מיט אַ מענטש, איז פֿאָרגעקומען לכּבֿוד דעם 60סטן יאָרצײַט פֿון אַלען טיורינג — איינער פֿון די אָבֿות פֿון קאָמפּיוטער־וויסנשאַפֿט, וועלכער האָט אַמאָל פֿאָרגעלייגט אַ „טעסט אויף מענטשלעכקייט‟, כּדי צו באַשטימען, צי אַ קאָמפּיוטער פֿאַרמאָגט אַן אמתן שׂכל.

דעם 10טן יוני, האָט דער ענגלישער „פֿאָרווערטס‟ פֿאַרעפֿנטלעכט אַן אַרטיקל מיטן קעפּל „דער קליגסטער קאָמפּיוטער־בחור איז אַ ייִד‟. דעם 17טן יוני האָבן מיר איבערגעזעצט אויף ייִדיש אַן אַנדער אַרטיקל, וועגן אַ שמועס צווישן דער ייִט״אַ און הרבֿ מאַרק גאָלדפֿעדער, אַ מאָדערן־אָרטאָדאָקסישער רבֿ און אַן אַספּיראַנט און לעקטאָר פֿונעם עמאָרי־אוניווערסיטעט, וועלכער שטודירט די פֿאַרבינדונג צווישן רעליגיע און די בירגערלעכן געזעצן. גאָלדפֿעדער איז באַקאַנט ווי אַ שטיצער פֿון פּאָליגאַמיע. מיט עטלעכע חדשים צוריק, האָט ער געדרשנט וועגן דער דאָזיקער טעמע אויף דער וועבזײַט פֿונעם טעלעוויזיע־קאַנאַל CNN. אין זײַן נײַעם אינטעוויו, האָט ער דערקלערט זײַן דעה, אַז אַן עכט קלוגער ראָבאָט קאָן זײַן על־פּי־הלכה אַ ייִד. אין שײַכות מיט די דאָזיקע צוויי טעמעס — ראָבאָטן און פּאָליגאַמיע — איז כּדאַי צו דערמאָנען אַ באַקאַנטע ייִדישע מעשׂה.

רבי יוסף-שלמה דלמדיגו (דעלמעדיגאָ) און אַ צאָל אַנדערע באַקאַנטע רבנים דערציילן, אַז דער גרויסער ייִדישער חכם שלמה אבן־גבֿירול, דער מחבר פֿונעם קלאַסישן חקירה־ספֿר „מקור חיים‟, האָט כּמעט מיט אַ טויזנט יאָר צוריק געשאַפֿן פֿאַר זיך אַ גולמטע, וועלכע האָט געדינט ווי זײַן פּלגש אָדער ווײַב. געוויסע מענטשן זענען אָבער געווען אומצופֿרידן מיט זײַן קינסטלעכער פֿרוי, באַשולדיקט אבן־גבֿירולן אין כּישוף און זנות, און געצוווּנגען זי צו צעשטערן.