בריװ פֿון שלום־עליכם

Letters by Sholem Aleichem

ברוך־חײם (בערנאַרד) קאַסעל, 1904
ברוך־חײם (בערנאַרד) קאַסעל, 1904

Published August 15, 2014, issue of September 12, 2014.

ערשט ניט לאַנג האָב איך זיך באַקענט מיט אַן אינטערעסאַנטן מענטש. זײַן נאָמען איז אַבֿרעמל קאַסעל. ער איז אַ זשורנאַליסט, לאַנגע יאָרן געשריבן פֿאַר אַ רײ צײַטונגען אין מאַסאַטשוסעטס, צפֿון־קאָראָלײַנע, פֿלאָרידע און פֿילאַדעלפֿיע.

צוליב דעם ער זאָל קענען לײענען זײַן זײדנס שריפֿטן, האָט אַבֿרעמל צו 40 יאָר אָנגעהױבן זיך לערנען ייִדיש. איצט רעדט ער אַ נישקשהדיקן ייִדיש, און אָט װאָס ער האָט מיר דערצײלט. אין זײַן משפּחה האָבן זיך פֿאַרהיט עטלעכע אָריגינעלע בריװ פֿון שלום־עליכם, געשיקט צו זײַן זײדן, ברוך־חײם (בערנאַרד) קאַסעל. צום באַדױערן, האָט אַבֿרעמל װעגן זײַן זײדן קנאַפּע ידיעות.

ברוך־חײם (בערנאַרד) קאַסעל, 1960
ברוך־חײם (בערנאַרד) קאַסעל, 1960

ברוך־חיים קאַסעל איז געבױרן געװאָרן אין שטעטל קײדאַן (ליטע) אין 1877. אין די יונגע יאָרן האָט ער זיך גערעכנט פֿאַר אַ משׂכּיל. גענומען אַן אַקטיװן אָנטײל אין די ייִדישע ענינים. אין 1898־1899 האָט ער אָנגעזאַמלט אַ היפּשע צאָל ייִדישע פֿאָלקסלידער און אין אײנעם מיט זײַן פֿרײַנד אַהרן פּיק צוגעגרײט צום דרוק אַריבער 140 לידער. זײ זײַנען געװען פּובליקירט אין דער „גינזבורג־מאַרעק‟־קאָלעקציע אונטערן טיטל: “Еврейские песни России” (ייִדישע לידער פֿון רוסלאַנד), פּעטערבורג, 1901.

אין 1904 האָט קאַסעל עמיגרירט קײן אַמעריקע. דאָ האָט ער זיך איבערהױפּט פֿאַר­נומען מיט פֿאַרשײדענע קאָמערציעלע ענינים.

אין 1906 האָט קאַסעל זיך באַקענט מיט שלום־עליכם, װען ער איז צום ערשטע מאָל געקומען קײן אַמעריקע. אין משך פֿון 1906־1908 האָט קאַסעל באַקומען פֿון שלום־עליכם ניט װײניקער פֿון 6 בריװ. אין זײ האַנדלט זיך װעגן די איבערזעצונגען און פּובליקאַציע אױף ענגליש פֿון אַזעלכע װערק װי „מאָטל פּײסי דעם חזנס‟, „דער מבול‟, „די ערשטע ייִדישע רעפּובליק‟ א”אַנד.

שלום־עליכמס בריװ צו קאַסעלן אױף ייִדיש זײַנען געװען אָפּגעדרוקט אינעם זשורנאַל „ייִדישע קולטור‟ (נאַװעמבער־דעצעמבער, 1991). אָבער די רוסישע בריװ, באַשטעטיקט אַבֿרעמל, זײַנען קײן מאָל ניט געװען געדרוקט.

איך לײג פֿאָר מײַנע איבערזעצונגען פֿון דרײַ רוסי­שע בריװ פֿון שלום־עליכם צו ברוך־חײם קאַסעל.

יוסף לאַכמאַן