קינדער פֿון „די־פּי‟־לאַגערן טרעפֿן זיך ווידער

Children From the DP Camps Meet Again

פֿון שׂרה־רחל שעכטער

Published January 03, 2016, issue of January 22, 2016.

(די 2 טע זײַט פֿון 4)

דער „די־פּי‟־לאַגער אין בערגען־בעלזען איז געווען דער סאַמע גרעסטער אין דײַטשלאַנד, און אַ לעבעדיקער צענטער פֿון ייִדישע פּאָליטישע און געזעלשאַפֿטלעכע אַקטיוויטעטן.

בעת דער פּראָגראַם האָט מען אויך געהערט רעפֿעראַטן וועגן דעם טאָג־טעגלעכן לעבן פֿון די לעבן געבליבענע אין די „די־פּי‟־לאַגערן. פּראָפֿ׳ חנה יאַבלאָנקאַ, פֿון „בן־גוריון אוניווערסיטעט‟, האָט דערציילט ווי אַזוי די לעבן געבליבענע אין די „די־פּי‟־לאַגערן זענען ביסלעכווײַז געקומען צו זיך נאָכן חורבן־קושמאַר; ד״ר עלאַ פֿלאָרעשיים, פֿון „יד־ושם‟, האָט דערציילט וועגן דעם קולטורעלן לעבן אין די לאַגערן, און ד״ר אַדאַ שײַן האָט דערקלערט וועגן דער דערציִונג און יוגנט־באַוועגונגען דאָרט. „אַ סך פֿון די מענטשן אויף דער פֿאַרזאַמלונג האָבן נישט געוווּסט, אַז איידער דער ׳דזשוינט׳, די ׳אָרט׳־שולן און די ישׂראלדיקע שליחים זענען געקומען אָרגאַניזירן די אַקטיוויטעטן אין די ׳די־פּי‘־לאַגערן, האָבן זייערע אייגענע עלטערן — די לעבן געבליבענע — אַליין איניציִיִרט פֿאַרשידענע זאַכן ווי, למשל, קינדערגערטנער און פֿאַרשידענע קולטורעלע פּראָגראַמען,‟ האָט פֿרוי לאַניאַדאָ געזאָגט.

אַחוץ די לעקציעס האָט מען אויך אויפֿגעשטעלט באַזונדערע טישן פֿון יעדן „די־פּי‟־לאַגער, וווּ די באַטייליקטע האָבן געהאַט אַ געלעגנהייט זיך ווידער צו טרעפֿן מיט אַנדערע מענטשן פֿונעם זעלבן לאַגער, און זיך טיילן מיט בילדער און מיט זכרונות. איין פּראָבלעם איז אָבער געווען אַז הגם מע האָט אויפֿגעשטעלט נײַן טישן אַזוינע, זענען נישט געווען קיין טישן פֿון די קלענערע „די־פּי‟־לאַגערן, וואָס זענען ווייניקער באַקאַנט.

בילי לאַניאַדאָ
Dorot Hahemshech
בילי לאַניאַדאָ

„נאָך דער מלחמה האָט מען אָפֿט מאָל אַרײַנגעשטעלט עטלעכע ייִדישע משפּחות אין אַ וווינונג, וואָס מע האָט געהאַט צוגענומען פֿון די דײַטשן — געוויינטלעך לעבן פֿראַנקפֿורט אָדער מינכען — און דאָס איז אויך געווען אַ מין ׳די־פּי׳־לאַגער,‟ האָט פֿרוי לאַניאַדאָ דערקלערט. „אָדער מע האָט גענומען אַ גרויסע ווילע אין דרום־איטאַליע, וווּ די פֿאַשיסטן פֿלעגן פֿאַרברענגען זומערצײַט — און דאָרט אַרײַנגעבראַכט 30 אָדער 40 ייִדן. דאָס איז אויך געווען אַ ׳די־פּי׳־לאַגער, כאָטש איך בין זיכער, אַז זיי האָבן דאָרט גוט פֿאַרבראַכט,‟ האָט זי צוגעגעבן מיט אַ שמייכל.