דאָס וויגליד ווי אַן אָפּשפּיגלונג פֿון דער מאַמעס נשמה
The Yiddish Lullaby As Mirror of a Mother's Inner Life
פֿון מיכאל לײַנוואַנד
(די 5 טע זײַט פֿון 9)
אין אַן אַנדער וויגליד סטאַרעט זיך די מאַמע אײַנצורעדן איר הונגעריקע טאָכטער, זי זאָל צומאַכן די אייגעלעך און ניט וויינען. זי פּרוּװט זי אָפּנאַרן און צוגעבן האָפֿענונג ניט נאָר דער טאָכטער נאָר זיך אַליין:
מאָרגן וועט אויפֿשטיין מײַן מיידעלע,
וועט זײַן אַ סך ברויט אין שטוב.
מיט אַ ווייטיק אין האַרצן מוסרט די אָפּגעשוואַכטע מאַמע איר וויינענדיק טעכטערל:
הונגעריק איז אויך דײַן מאַמעלע
און וויינט נישט און שרײַט נישט, ווי דו.
און דאָס הונגעריקע קעצעלע האָט אויך קיין טענות ניט. עס זאָגט כּלומרשט אויך מוסר.
הער, ווי עס מיאַוקעט, עס רעדט צו דיר:
מיידל, לאָז מאַמען צו רו!
און אפֿשר איז דאָס קעצעלע ניט דער בעסטער בײַשפּיל — ווער קאָן וויסן גענוי, וואָס מיינט עס מיט זײַן מיאַוקען? האָט די מאַמע אַ בעסערן בײַשפּיל, וואָס ניט עס רעדט און ניט עס מיאַוקעט און ניט עס מאָנט קיין ברויט. און דאָס איז דעם מיידלס הונגעריק ליאַלקעלע.
לערן זיך, קינד, פֿון דײַן ליאַלקעלע…
ניט שטענדיק דריקט די מעלאָדיע פֿון אַ וויגליד אויס די דראַמאַטישקייט און אַפֿילו טראַגישקייט פֿון זײַן אינהאַלט. מעגלעך, אין דעם שטעקט דעם וויגלידס גרעסטער כּוח. די ייִדישע קונסט איז בדרך־כּלל אַ מין „וואַליזקע מיט אַ טאָפּלטן דעק”, וווּ ס׳קאָעקזיסטירן צוויי אָדער מער פֿאַרשיידענע שטימונגען, וואָס וואָלטן געדאַרפֿט אויסשליסן איינע די אַנדערע. אין דעם וויגליד פֿון די 1920ער יאָרן „אויף צו שטיפֿן האָסטו דאָך” אויפֿן פֿאָן פֿון אַ רויִקער וואַלסאַרטיקער קאַטערינקע־מעלאָדיע וויקלט זיך פֿאַנאַנדער אַ שרעקלעך בילד פֿון אַ בלוטיקן פּאָגראָם. פֿון דער גאַנצער גרויסער משפּחה האָט זיך געראַטעוועט נאָר די מאַמע פֿונעם קינד.
ווי פֿון פֿופֿצן בין איך איינס,
בין איך איינס געבליבן —
געקוילעט זיבן האָט פּעטליורע,
אָרעל — די צווייטע זיבן…
קיינעם האָבן די רוצחים ניט געשאַנעוועט — ניט די ייִנגערע, ניט די עלטערע.
ווי ס׳האָבן זיך באַהאַלטן
דײַן באָבע מיטן זיידן,
ווי אין קעלער דאָרט בײַ אונדז.
געשאָסן האָט מען ביידן…
און נאָר דער אָנגריף פֿון דער רויטער אַרמיי האָט אָפּגעשטעלט די שחיטה:
און ווען די רויטע אַרמיי
זאָל ניט געוועזן קומען,
וואָלט פֿון מיר אויך, ווי פֿון זיי,
ניט בלײַבן שוין קיין סימן…
די לעצטע אַרטיקלען
The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason.
-
אַהיים
Home -
רעקלאַמעס
Advertise -
אַבאָנעמענטן
Subscribe -
תּנאָים און באַדינגען
Terms and Conditions -
פּריוואַטקייט־פּאָליטיק
Privacy Policy -
וועגן „פֿאָרווערטס‟
About -
וועבזײַט־מאַפּע
Sitemap -
אָפּטיילן
Sections -
ר. ס. ס.
RSS
Copyright © 2020, The Forward Association, Inc. All rights reserved.
